EDAY: 'AI is voor ons als water voor vissen'

In dit artikel:

Futuroloog Tracey Follows gebruikte haar presentatie op Emerce EDAY afgelopen donderdag om onverwacht een nieuwe visie op AI te presenteren. Waar ze aanvankelijk een verhaal over “agentic” zou vertellen — een methode voor het ontwerpen van autonome systemen — zei ze dat haar denken de afgelopen zes maanden is bijgesteld: het gaat om een veel grotere vraag hoe mensen zich tot AI verhouden.

Follows stelt dat moderne AI-systemen mensen reduceren tot “plukjes dataprofiel”: maakbaar en daarmee bestuurbaar. Dat roept volgens haar de fundamentele vraag op of we nog eigenaar zijn van onze identiteit. Als tegenreactie pleit ze ervoor het deel van de mens te (her)ontdekken dat niet voorspelbaar of expliciet te modelleren is — het ongrijpbare dat AI’s van Google, Alibaba, OpenAI en anderen niet kunnen vatten. Denk aan intuïtie, verwondering, verbeelding, dromen, wijsheid en mysterie.

Ze gebruikte Marshall McLuhans metafoor van de vis die zich het water niet bewust is om te illustreren hoe we onze nieuwe technologische omgeving niet zien. Volgens Follows zitten we in een existentiële identiteitscrisis en is een maatschappelijke tegenbeweging waarschijnlijk: een herwaardering van het immateriële. Mensen rond haar leeftijd (begin vijftig) zijn volgens haar de laatsten die echte vrijheid zonder algoritmische invloed hebben ervaren.

Haar voorgestelde route is geen technofobie maar een synthese: het niet-machinable menselijke combineren met wat AI wél kan, waarbij AI ons dient in plaats van andersom. Ze presenteerde deze gedachtegang gisteren voor het eerst publiekelijk en pleit voor bewuste herovering van aspecten van mens-zijn die zich aan automatische digitalisering onttrekken.