Fundamentele trends in kaart gebracht - Megatrend #4: Techno-escapisme

In dit artikel:

Merken die excelleren weten de tijdgeest te lezen en investeren in toekomstverkenning. Een opvallende tegenbeweging die momenteel opkomt is techno-escapisme: bewust afstand nemen van technologie om mentale rust, echte sociale interactie en tastbare ervaringen terug te winnen. Dit speelt zich vooral nu af, midden in een nieuwe technologische revolutie aangedreven door AI, robots en quantumcomputers, en lijkt geen voorbijgaande hype.

Wat is het en waarom gebeurt het?
Techno-escapisme is geen totale afwijzing van techniek, maar een poging om de nadelen ervan te dempen. Mensen ervaren verlies van concentratie, slechter contact met anderen, privacy‑zorgen en een onnatuurlijke druk tot perfectie door platforms en automatisering. Als reactie worden waarden als menselijkheid, zintuigelijke echtheid, traagheid en imperfectie opnieuw gewaardeerd.

Wie doet het en hoe uit zich dat?
Vooral jongere generaties die met technologie zijn opgegroeid zoeken actief naar ontsnapping:
- Mindfulness en mentale hygiëne winnen terrein; jongeren gebruiken yoga, coaching en oude levenswijsheden zoals stoïcisme om rust te vinden. Merken zoals Lululemon profiteren hiervan.
- Ambacht en natuurlijke producten beleven een heropleving: Japanse theehuistradities (merken als Ippodo en Yamamotoyama) en nieuwe biologische producenten vinden gretig aftrek.
- Minimalistische telefoons (bijv. Light Phone) en minder verslavende apps (zoals BeReal) helpen afleiding te verminderen.
- Digitale detoxen nemen toe: volgens GWI is het aandeel 12‑15‑jarigen dat online pauzes neemt sinds 2022 met 18% gestegen tot 40%; 56% van Gen Z is soms bewust “offline” en 38% overweegt sociale media helemaal te stoppen. In Nederland meldt het Nationale Social Media Onderzoek 2025 dat circa 2 miljoen mensen al een digitale detox deden of plannen dit.
- Offline sociale ontmoetingen, leesclubs, meer analoog lezen en kinderen die weer in de modder spelen signaleren een terugkeer naar fysieke, leerzame ervaring.
- Er is een brede herwaardering van imperfectie — fictie en media benadrukken vaak gebrekkige, herkenbare personages — en van ‘slow’-bewegingen (Slow Food, Slow Cities, Slow Productivity).

Gevolgen voor merken en strategie
Techno-escapisme biedt merken kansen: producten en diensten die echtheid, ambacht, traagheid of digitale ontsporing faciliteren, resoneren sterk. Merken kunnen aansluiten door offline ervaringen te creëren, eenvoudiger technologie aan te bieden, storytelling rond ambacht te voeren of diensten te ontwerpen die mentale rust bevorderen. Het gaat om nuance: niet technologie verwerpen, maar minder en bewuster gebruiken.

Slotvoorbeeld
De trend sijpelt zelfs door in reclame: rond 2025 nam Centraal Beheer met TBWA‑NEBOKO in Thailand de 63ste aflevering van ‘Even Apeldoorn Bellen’ op (titel: ‘scammers’), waarin een mobiel de oorzaak van het ongeluk is — een ironische knipoog naar de rol van telefoons in ons dagelijks leven. Kortom: techno-escapisme is een adaptieve reactie op hedendaagse technologische druk en biedt zowel consumenten als merken nieuwe routes naar balans en betekenis.